Ngày 4-11, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã khởi tố bị can đối với ông Trương Quốc Cường, Thứ trưởng Bộ Y tế, về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng". Quyết định tố tụng nêu trên đã được VKSND Tối cao phê chuẩn.

Nhập, lưu hành 7 loại thuốc giả

Ông Trương Quốc Cường bị khởi tố do liên quan vụ án "Nguyễn Minh Hùng, Võ Mạnh Cường cùng đồng phạm buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh mang nhãn mác Health 2000 Canada; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ xảy ra tại TP HCM, các tỉnh, thành phố khác và Cục Quản lý dược - Bộ Y tế".

Theo điều tra ban đầu, bị can Trương Quốc Cường làm Cục trưởng Cục Quản lý dược từ năm 2007 - 2016, là người chịu trách nhiệm trước pháp luật về mọi hoạt động của Cục Quản lý dược và là người trình lãnh đạo Bộ Y tế quyết định việc cấp phép đăng ký thuốc. Trong quá trình làm việc, với chức trách là Cục trưởng Cục Quản lý dược, bị can Trương Quốc Cường đã thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định, xét duyệt, cấp số đăng ký đối với 7 loại thuốc; thiếu giám sát, kiểm tra, kiểm soát hoạt động của nhóm chuyên gia thẩm định và bộ phận thường trực đăng ký thuốc dẫn đến hồ sơ đăng ký 7 loại thuốc giả nhãn mác Công ty Health 2000 được đăng ký nhập khẩu và đã tiêu thụ tại Việt Nam với trị giá trên 151 tỉ đồng.

Vì sao Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường bị khởi tố? - Ảnh 1.

Ông Trương Quốc Cường (tại thời điểm chưa bị khởi tố) Ảnh: NGỌC DUNG

Bên cạnh đó, sau khi các loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 được nhập khẩu và tiêu thụ tại Việt Nam, dù nhận được nhiều thông tin về thuốc Health 2000 Canada là không rõ nguồn gốc, xuất xứ nhưng bị can Cường không chỉ đạo đình chỉ lưu hành, thu hồi, tiêu hủy đối với thuốc Health 2000 đã nhập khẩu trong nước. Từ đó dẫn đến hậu quả sau ngày 21-11-2014, nhiều cơ sở y tế vẫn tiến hành mua bán, đấu thầu cung cấp cho các bệnh viện các loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 Canada không rõ nguồn gốc, xuất xứ, tổng trị giá trên 3,7 tỉ đồng để điều trị cho người bệnh.

Cơ quan tố tụng đánh giá hành vi của Thứ trưởng Trương Quốc Cường là thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, cho phép nhập khẩu và tiêu thụ tại Việt Nam 7 loại thuốc giả nhãn mác Công ty Health 2000. Sai phạm của bị can Cường đã khiến cho nhiều người bệnh phải sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ, gây bức xúc trong xã hội, làm mất lòng tin của nhân dân đối với ngành y tế và cơ quan nhà nước.

"Chưa đủ cơ sở nghi ngờ nguồn gốc thuốc"?

Trước đó, giữa tháng 7-2021, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã có kết luận điều tra bổ sung, đồng thời đề nghị truy tố 14 bị can trong vụ án nêu trên. Đáng chú ý, trong số 14 bị can bị đề nghị truy tố có một số bị can tại Cục Quản lý dược như: Nguyễn Việt Hùng, nguyên Phó Cục trưởng Cục Quản lý dược; Phạm Hồng Châu, nguyên Trưởng Phòng Đăng ký thuốc Cục Quản lý dược và Nguyễn Thị Thu Thủy, Phó trưởng Phòng Quản lý giá thuốc Cục Quản lý dược, nhưng không có Thứ trưởng Trương Quốc Cường.

Theo kết luận, bị can Nguyễn Minh Hùng, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP VN Pharma, đã có hành vi trực tiếp thỏa thuận với Võ Mạnh Cường, nguyên Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Hàng hải quốc tế H&C, để mua 838.000 hộp, 4 loại thuốc mang nhãn mác Health 2000 Canada giả về nguồn gốc, xuất xứ trị giá hơn 54 tỉ đồng để nhập về Việt Nam tiêu thụ. Để xảy ra việc trên, nguyên nhân một phần là do sự thiếu trách nhiệm, vi phạm quy chế của một số lãnh đạo, cán bộ tại Cục Quản lý dược. VN Pharma đã sử dụng số đăng ký của 2 loại thuốc này nhập khẩu thuốc giả nguồn gốc, xuất xứ vào Việt Nam tiêu thụ, gây hậu quả thiệt hại về tài sản hơn 50 tỉ đồng.

Trong quá trình điều tra, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã có văn bản đề nghị Bộ Y tế xác định với các thông tin tại thời điểm năm 2014, đối chiếu với quy định pháp luật về chuyên ngành dược để đánh giá dấu hiệu vi phạm. Tuy nhiên, đến nay, Bộ Y tế chưa có văn bản trả lời. Ngoài ra, có 55/63 sở y tế các tỉnh, thành cho biết không tiếp nhận thông tin gì về việc thuốc mang nhãn hiệu Health 2000 là giả. Kết quả xác minh tại Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam xác định trong thời gian từ tháng 1-2014 đến tháng 6-2015, đơn vị này không tiếp nhận, chuyển phát các bưu phẩm có thông tin: Người gửi là Health 2000, Tổng Lãnh sự quán Canada; người nhận là Bộ Y tế, ông Trương Quốc Cường.

Khai với cơ quan điều tra, ông Trương Quốc Cường (thời điểm năm 2014 là Cục trưởng Cục Quản lý dược) trình bày đối với các thông tin, tài liệu Cục Quản lý dược nhận được từ thời điểm 2014 là chưa đủ cơ sở để dừng lưu hành các thuốc mang nhãn mác Health 2000, chưa đủ cơ sở để nghi ngờ về nguồn gốc thuốc. Với cương vị là cục trưởng, ông đã chỉ đạo đơn vị chức năng liên hệ, đề nghị phía Canada trả lời nhưng không nhận được hồi đáp. 

Ông Trương Quốc Cường (SN 1961, quê quán tại thị xã Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên) có trình độ học vị tiến sĩ. Trước khi được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ Y tế vào năm 2016 phụ trách mảng dược và mỹ phẩm, ông Cường có thời gian dài công tác tại Cục Quản lý dược. Ông từng giữ chức Cục phó rồi Cục trưởng Cục Quản lý dược từ năm 2007.
Nguyễn Hưởng